Presbiyopi

Presbiyopi, gözün yakın objeler üzerinde aktif odaklanma yeteneğini kademeli olarak kaybetmesidir. Genellikle 40’lı yaşların ilk yarısında farkedilir ve 65 yaşına kadar ilerlemeye devam eder.

Presbiyopiniz olduğunu ancak kitap veya gazete okurken kol mesafesi uzklığında okumaya başladığınızda anlarsınız. Basit bir göz muayenesi presbiyobinizin olduğunu belirler. Bu durum gözlük veya kontak lens ile düzeltilebilir. Bunun ile birlikte bir diğer tedavi yöntemide ameliyatdır.

Belirtiler

Presbiyopi zamanla oluşur ve daha çok belirtileri 40 yaşından sonra oluşmaya başlar:

• Harflerin daha net görünmesi için okuma materyalini uzak tutma eğilimi
• Normal okuma mesafesinde bulanık görüş
• Okuma sırasında veya yakın iş yapma sırasında göz ağrısı veya baş ağrısı

Bu belirtiler yorgun olduğunuz zaman veya kısık ışıkta daha da kötüleşir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Yakın mesafede bir iş yaparken, kitap okurken veya günlük aktivitelerinizi yaparken bulanık görüyorsanız  hekiminize gözükün. Bu durumda hekiminiz presbiyopiniz olup olmadığını veya başka bir probleminiz olup olmadığını belirler.

Aşağıdaki durumlar da acil olarak başvurunuz

• Ağrılı ya da ağrısız ani görüş kaybı 
• Ani puslu, bulanık görüş
• Işık çakmaları, siyah noktalar veya ışık etrafında halolar
• Çift görüş

Nedenleri

Presbiyopi, yaşlanmaya bağlı olarak göz merceğinizin sertleşmesiyle ortaya çıkar. Merceğin esnekliği azaldıkça, yakın görmede odaklanmak için gerekli olan şekil değişimini gerçekleştiremez. Bunun sonucu olarak da, yakın görmede odaklanma sorunu yaşanır.

Risk Faktörleri

Bazı faktörler presbiyopinizin oluşumuna debep olur

• Yaş. Presbiyopi oluşumunun başlıca en büyük sebebi yaştır. 40 yaşından sonra hemen herkes presbiyopi problemi yaşar.

• Diğer hastalıklar: Uzağı görememe ya da belli başka diğer hastalıkların olması (şeker hastalığı, kalp hastalıkları, çoklu skleroz) erken presbiyopinin sebepleridir.
• İlaç. 

Teşhis

Presbiyopia basit bir göz muayenesi ile belirlenebilir. Kırılma kusurularının ölçülmesi ile birlikte yakın mesafemi, uzak mesafemi, astigmatizmanınmı olup olmadığı belirlenebilir. Hekiminiz göz damları damlatarak gözbebeğinizi büyüterek muayene yapabilir. Göz bebeğinin büyütülmesi ile göz içerisi daha iyi gözlemlenir.

Amerikan Oftalmoloji Akademisi ne göre yetişkinlerin muayene sıklığı aşağıdaki gibi olmalıdır.

• 40 yaşın altında 5-10 yıl arasında
• 40-54 yaş arasında 2-4 yıl arasında
• 55-64 yaş arasında 1-3 yıl arasında
• 65 yaş sonrasında 1-2 yıl arasında

Eğer herhangi bir göz hastalığınız varsa, gözlük kullanıyorsanız veya kontakt lens kullanıyorsanız daha sık muayene olmanız gerekebilir.

Tedavi

Tedavinin amacı yakın nesneleri daha iyi görebilmeyi sağlamaktır. Tedavi gözlük kullanımı, kontakt lens kullanımı veya düzeltici lensler, ameliyat veya göz içi lensi (IOL) dir.

Gözlük

Gözlük kullanımı en basit yöntemdir. Presbiyopinizin oluşumundan önce belki okuma gözlüğü kullanıyor olabilirsiniz. Kullanmadan önce hekiminize danışın.

Gözlük seçimi yaparken seçenekler şunlardır

• Tek odaklı okuma gözlüğü: Eğer başka bir görme bozukluğunuz yoksa gözlükleri sadece okumak için kullanabilirsiniz. Okumadığınız zaman gözlükleri çıkarmalısınız.
• İki odaklı (bifokal): Bu gözlükler iki tiptir, görünür bir yatay çizgisi olan ve olmayan (progresif bifokaller).Progresif bifokaller, göz seviyesinden baktığınızda uzak görmenizi düzeltir. Aşağı baktığınızda yakın görmenizi düzeltir.
• Üç odaklı (trifokal): Bu gözlükler yakın mesafe, orta mesafe (önreğin bilgisayar ekranı) ve uzak mesafe görüşünü düzeltir. Görünür çizgileri olan ve olmayan şeklinde olabilir.
• Çok odaklı: Bu tür lensler görünür yatay çizgileri içerir. Bu lenslerde uzak, orta mesafe ve yakın mesafede görüş sağlanır. Farkli kısımları farlı şekillerde görüntüyü odaklamaya yarar.
• Ofiste kullanım: Bu tür lensler sadece bilgisayar mesafesi veya yakın işlerde kullanılır. Yürüyüşlerde veya araç kullanırken çıkarılır.

Kontakt Lensler

Presbiyobiyosi olup gözlük kullanmayan kişiler genellikle görüş kalitelerini arttırmak için kontak lens kullanırlar. 

Göz kapağı, göz yaşı kanalı tıkanıklığı, kuru göz gibi durumlarda kontakt lens bir çözüm olamaz.

Lens seçenekleri aşağıdaki gibidir

• İki odaklı (bifokal) kontak lensler: Bifokal lensler de bifokal gözlükler gibi uzak ve yakın görüş düzeltmesi yapar. Bifokal lenslerin eski modellerinde, lensin gözünüzde doğru pozisyonlanması için, alt okuma kısmı daha ağırdır. Bu tip lenslerin genellikle gözünüze uyumu zordur ve tatmin edici görme sonuçları sağlamaz. Bifokal lenslerin yeni modelleri, lensin etraf kısmıyla uzak görmenizi düzeltir, merkez kısmıyla da yakın görüşünüzü düzeltir ya da alternatif olarak tam tersidir. Deneyereki hangi lens tipinin size uygun olduğunu anlayabilirsiniz. Bu lenslerle elde edilen ilk sonuçlar umut vericidir. 
• Monovizyon kontak lensler: Monovizyon yönteminde, dominant gözünüz uzağa, dominant olmayan gözünüz ise yakına ayarlanır. Dominan gözünüz genellikle fotoğrak çekerken kullandığınız gözünüzdür.
• Modifiye monovizyon: Bu seçenekte, dominant olmayan gözünüze bifokal kontak lens, dominant gözünüze ise uzak mesafe için monofokal kontak lens uygulanır. Uzak görüş için her iki gözünüzü, okuma için tek gözünüzü kullanırsınız. Beyniniz zamanla bu duruma adapte olur.

Refraktif Cerrahi

Reraktif cerrahi ile korneanın şekli değiştirilir. Cerrahide yakın mesafedeki görüşü düzeltmek için kullanılır. Çeşitli görüşlere sahip kontakt lens kullanımı gibidir. Yine de ameliyattan sonra yakın mesafedeki işler için gözlük kullanmak zorunda kalabilirsiniz.

Yan etkilerini ameliyat olmadan önce hekiminize dahışıp bilgi almalısınız, geriye dönüş olmadığı için. Bunun için  ameliyata başvurmadan önce çeşitli görüşe sahip olan kontakt lenslerin kullanılması önerilir.

Refraktif cerrahi seçenekleri aşağıdaki gibidir

• CK: Bu işlemde korneadaki küçük noktalara ısı uygulamak için radyofrekans enerjisi kullanılır. Kornea eğriliğindeki değişimin derecesi hem noktaların sayı ve aralıklarına hem de tedaviden sonra korneanın iyileşme şekline bağlıdır. CK sonuçları değişkendir ve bazı kişilerde kalıcı olmayabilir.
• LASIK: LASIK işleminde, göz doktorunuz özel bir lazer çeşidi veya keratom adı verilen bir aletle korneanız üzerinden ince, yuvarlak menteşeli bir flap (kapakçık) kaldırır. Sonrasında, excimer laser olarak adlandırılan laser tipi ile kornea santralini kubbe şeklinde dikleştirir. Excimer laserin diğer laserlerden farkı ısı üretmemesidir. Excimer laser kullanıldıktan sonra, ince korneal flap yerine konulur. 
• LASEK: Korneada bir flap kaldırmak yerine, sadece korneanın ince koruyucu örtüsü olan epitel kaldırılır. Cerrah, korneanın dış katmanını yeniden şekillendiren ve eğriliğini dikleştiren exicmer lazeri yapar ve epitel flap’ini yerine koyar. 
• PRK: Bu işlem cerrahın epiteli tamamen çıkarıp atması dışında LASEK’e benzer. Epitel korneanın yeni şekline uyumlu olarak kendiliğinden tekrar büyür. 

Göz içi lensi

Bu yöntemde, gözünüzün içindeki doğal mercek çıkarılır ve yerine yapay mercek yerleştirilir. Bu yönteme göz içi lensi yerleştirilmesi ameliyatı denir. Yeni yapay mercek, hem yakın, hem orta, hem uzak görmenizi sağlar.

Kornea cerrahisi

Bu cerrahi korneanızın şeklini değiştirir. Presbiyopi için, bu tedavi yakın görüşü düzeltmek için dominant olmayan gözünüze uygulanır. Bu cerrahiden önce, monovizyon kontak lens denemesi yapılması önerilir. 

Farklı yöntemleri vardır:

Küçük Çaplı Korneal Halka. 

Bu yeni cerrahi teknikte, kornea içine küçük plastik halka yerleştirilir. Bununla birlikte, bu cerrahinin sonuçları öngörülebilir değildir ve halen deneysel aşamadadır. Halkalar tekrar çıkarılabilir olsa da, işlem risksiz değildir.

Yaşam tarzı / evde yapılacaklar

Prespiyopiden korunamazsınız. Ancak aşağıdakileri yaparak göz sağlığınızı ve görüşünüzü koruyabilirsiniz.

• Gözlerinizi kontrol ettirin: Düzenli olarak göz kontrollerinizi yaptırın.
• Kronik hastalıklarınızı takibini yapın: Şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi hastalıklar eğer takip edilmez ise görüşünüzü etkiler.
• Güneşten korunmak: Ultraviole ışıklarından koruyan gözlüklerin kullanılması. Eğer uzun saatlerde ışığa maruz kalıyorsanı ve kullanığınız ilaç uv ışınlara karşı hassaslaştırıyorsa kullanılması gereklidir.
• Göz tramvalarından korunma: Spor yaparken, çim biçerken, boyama yaparken veya toksik gazları kullanırken koruyucu gözlük kullanılması. Reçete edilmemişi okuma gözlükleri güvenlik koruması olarak kullanılmaz.
• Sağlıklı beslenme: Bolca meyve, lifli yeşillikler ve diğer sebzelerin tüketilmesi. Bu tür yiyecekler fazla miktarda antioksidant , vitamin a içerir. 
• Doğru gözlük kullanmı: Doğru gözlük kullanımı görüşünüzü düzenler. Eğer düzenli olarak sınavlarınız oluyorsa gözlüklerinizin doğru reçete ile alınmış olmasına dikkat edtmelisiniz.
• Doğru ışık kullanımı: Daha iyi bir görüşü için ışık seviyesini artırrın veya ekleyin.

Eğer ani bir görüş kaybınız varsa, ani puslu ve bulanık görüşünüz varsa, çift görüş, ışık yansımaları, siyah noktalar gibi durumlarla karşı karşıya kalırsanız acilen hekiminize başvurmalısınız.