Keratokonus gözün ön kısmında bulunan şeffaf yapıdaki kornea dokusunun giderek incelip öne doğru sivrileşmesi ve koni şeklini alması halidir.
Koni şeklini alan kornea, bulanık görme, ışığa duyarlılık ve kamaşmaya neden olur. Hastalık genellikle iki gözü etkiler. Ergenlik döneminde görülmeye başlanan bu hastalık genellikle 30'lu yaşlara kadar ilerleme gösterir. Sonrasında durağan seyre geçer.
Görme sorunu erken dönemde gözlük veya yumuşak kontakt lenslerle düzeltilir. Hastalık ilerledikçe sert-gaz geçirgen veya farklı tip kontakt lensler gerekebilir. İlerlemiş keratokonus kornea nakli gerektirebilir.
BELİRTİLER
Hastalığın evresine göre değişir;
Ne zaman doktora gitmelisiniz?
Görme bozukluğu hissetiğiniz zaman mutlaka bir doktora görünün. Bunun yanısıra ailede keratokonus varsa, bahar alerjiniz varsa, sık sık gözlük numaralarınızda değişiklik oluyor ve gözlükleriniz ile rahat edemiyorsanız mutlaka topografi testi ile keratokonus açısından değerlendirilmeniz uygun olacaktır. Laser ameliyatı düşünüyorsanız doktorunuzun ameliyat öncesi keratokonus yönünden gerekli kontrolleri yaptığından emin olunuz.
NEDENLER
Keratokonusun asıl sebebinin ne olduğu bilinmemekle beraber genetik veya çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir.
Risk Faktörleri
Komplikasyonlar
Bazı durumlarda kornea aniden su toplayarak şişer ve ani görme azalması ile korneada nedbeleşmeye neden olabilir. Bu durumda görme çok azalır ve kornea nakli gerekebilir. Günlük yaşamda sürekli yaşanan görme sorunları ruhsal sorunlara da yol açabilir.
TEŞHİS
Keratokonus teşhisinde göz doktorunuz ailenizin ve sizin medikal geçmişinizi inceler. Başka testler yapılarak korneanın şekline bakılır.
Keratokonusun teşhisinde kullanılacak testler;
Kırma Kusuru: Bu testte doktorunuz gözdeki kırma kusurlarını ölçmek için özel olarak kullanılan cihazları kullanır. Bunun yanında bazı doktorlar bu değerlendirmeyi el cihazı olan retinoskopi ile de yaparlar.
Biomikroskopi: Bu testte doktorunuz gözünüzün içine direk bir ışık demeti göndererek mikroskoptan gözünüze bakar. Buradan korneanın şeklini belirlemenin yanında diğer başka problemleri de görebilir.
Keratometri: Bu testte doktorunuz daire şeklinde olan ışığı korneaya tutarak korneanın temel şeklini yansıma ile belirler.
Bilgisayar Destekli Kornea Haritası: (Topografi, OCT) OCT ve kornea topografisi, kornea yüzeyinin detaylı haritasını kaydeder. Bu testler ayrıca kornea kalınlığını ölçmek içinde kullanılır.
TEDAVİ
Keratokonusun tedavisi, seviyesine ve bu durumun ne kadar hızla ilerlediğine bağlıdır. Asıl tedavi hastalığı durdurmak için yapılan Cross-Linking’dir. Hafif ve orta seviyede olan keratokonus hastalarında kontakt lens ya da gözlük ile görmeyi arttırabilir.
Gözlük veya kontakt lens ile görme seviyesi artmıyorsa kornea içi halkalar da görmeyi arttırmak için kullanılabilir.
Lensler
Gözlükler veya Yumuşak Kontakt Lensler: Erken dönemde bulanık görmeyi düzeltebilirler. Ama kornea şekli zaman içerisinde sık sık değişebilir ve bu yüzden lenslerin ölçüsü de değişeceğinden sık lens değişimi gerekebilir.
Sert Kontakt Lensler: İlerleme gösteren keratokonus vakalarının tedavisinde sıklıkla kullanılır. Önceleri kullanımı konforlu olmasa da zamanla hastalar bu lenslere alışmaktadırlar.
P iggyback Lensler: Sert lenslere alışmakta zorluk varsa yumuşak lensin üzerine yerleştirilmiş sert lens denenebilir.
Hibrid Lensler: Ortasında sert, kenar kısımlarında yumuşak lensin yer aldığı daha konforlu lenslerdir.
Skleral Kontakt Lensler: Bu lensler ilerlemiş vakalarda kullanılır. Korneaya temas etmeden gözün beyaz kısmına yerleşebilen büyük çaplı lenslerdir.
Eğer sert veya skleral lens kullanacaksanız doktorunuzun bu konuda deneyimli olduğuna emin olunuz. Sık aralıklarla kontrollere geliniz. Gözünüzde uygun biçimde durmayan lensler, korneanıza zarar verir.
Korneal Çapraz Bağlanma/Corneal Cross Linking (CCL)
Keratokonus hastalığı, genetik bir bozukluk neticesinde gözün saydam tabakasındaki lifler arasındaki sıkı bağların bozulması ve ilerleyici kornea tabakasında incelme ve öne doğru sivrilmesi ile karakterize bir durumdur. Ergenlik ile başlayıp 30’lu yaşların ortalarına kadar ilerleyip gözlük veya kontakt lens ile düzeltilemeyen görme kaybı ile sonuçlanan bir hastalıktır. Son evreye gelen hastalarda tek tedavi kornea nakli iken daha erken evrelerde yakalanan olgularda Crosslinking cerrahisi ile hastalığın ilerlemesini durdurmak ve numara düzeltici veya görme rehabilitasyonu sağlayabilecek Excimer lazer ve korneal halka uygulanması cerrahilerine zemin hazırlamak mümkündür. Crosslinking cerrahisi iki aşamadan oluşur; epitel soyulduktan sonra Riboflavin adlı kimyasal madde kornea üzerine sabit zaman aralıkları ile uygulanır bu madde kornea tarafından soğutulur ve korneal lifler arasında birikir, yeterli soğurulma sağlanılınca kornea UV ışınları ile işlemden geçirilir. UV riboflavinde kimyasal reaksiyona neden olur ve korneal lifler arasında kimyasal bağlar oluşmasını sağlar. Böylece kornea yapısı, stabil sağlam yapıya kavuşturulur. Ameliyat damla şeklinde yüzeysel anestezi altında uygulanır operasyon sonunda göze kontakt lens yerleştirilir. Tıpkı PRK/No Touch lazerde olduğu gibi bu lens birkaç gün gözde kalır ve hasta 10 gün hem iç hem dış ortamlarda güneş gözlüğü takar ve birkaç gün süren ışık hassasiyeti ve batma sulanma hisseder. Crosslinking hastalığı durdurur, daha ağır cerrahi tedavilere ihtiyacı önleyebilir ve numaralarda hafif düşme sağlayabilir. Günümüzde Crosslinking keratokus tedavisinde ilk tercihtir.
Intacs (Korneal Halka)
Keratokonus hastalarında, saydam kornea tabakasının eğriliğinin ileri düzeyde olduğu ve görme düzeyinin gözlük, kontakt lens veya lazer cerrahisi ile düzeltilemediği olgularda uygulanır. Korneal topografi ile belirlenen çap, kalınlık ve genişlik özelliklerine sahip 1 ya da 2 adet saydam yarım halka kornea içine yerleştirilerek eğimi artmış kornea düzleştirilir ve daha keskin kaliteli bir görüş elde edilir. Kornea;nın stroma tabakası içine Femtolazer cihazı ile hazırlanan tüneller vasıtasıyla korneal halkalar yerleştirilir. Cerrahi topikal (damla) anestezi altında gerçekleştirilir. Hasta operasyondan sonra antibiyotikli ve kortizonlu damlalar kullanır, göz kapatılmaz. Cerrahi sonrası korneal yüzey daha düzenli yapıya kavuşup görme netliğinde artış olur.
Kornea Nakli
Korneada aşırı nedbeleşme veya incelmesi olup Crosslinking veya INTACS uygulanamayan veya uygulanmasına rağmen yanıt alınamayan hastalara yapılır. Keratokonus ileri evre hastalarında, Herpes viral keratite bağlı ileri korneal nedbeleşme olanlarda, korneanın genetik geçişli distrofilerinde son evrede, korneal yaralanmalarda anormal düzensiz astigmatizma olanlarda bu yöntem kullanılır. Nakledilecek kornea doku/organ bankasından temin edilir. Bu yöntemle doktorunuz nedbe dokusunun derinliğine bağlı olarak kornea merkezindeki tam kalınlıktaki veya kısmi derinlikteki kısım alınarak yerine donörden alınan doku yerleştirilir. Uzun dönem takip ve tedavi gerektirn bir yöntemdir. Kornea nakli sonrası doku reddi, az görme, enfeksiyon ve kontak lens kullanamama gibi istenmeyen sonuçlar görülebilmektedir. Sadece Sağlık Bakanlığı onaylı merkezlerde gerçekleştirilir.
Göz sağlığı ve hastalıklarıyla ile ilgili merak ettiklerinizi mutlaka doktorunuza danışın.
